Bệnh đậu mùa khỉ – tìm hiểu thêm.

Bệnh đậu mùa khỉ, một bệnh hiếm gặp, gây ra bởi vi rút đậu khỉ. Vi rút này có cấu trúc và tính chất gây bệnh tương tự như thủy đậu nhưng bệnh thường nhẹ hơn.

Vi rút đậu khỉ, tương tự như đậu mùa, thuộc chi Orthopoxvirus. Mặc dù tên của nó, các loài linh trưởng không phải là người không phải là vi rút của khỉ. Mặc dù vật chủ chưa được xác định rõ, nhưng các sinh vật nghĩ tới hàng đầu là loài gặm nhấm và sóc nhỏ trong rừng nhiệt đới của Châu Phi, chủ yếu ở phía tây và trung tâm Châu Phi.

Bệnh ở người xảy ra ở Châu Phi một cách không thường xuyên và trong các vụ dịch không thường xuyên. Hầu hết các trường hợp được báo cáo là ở Cộng hòa Dân chủ Congo. Kể từ năm 2016, các trường hợp đã được xác nhận cũng đã được báo cáo tại Sierra Leone, Liberia, Cộng hòa Trung Phi, Cộng hòa Congo và Nigeria, nơi đã trải qua đợt bùng phát dịch lớn nhất gần đây. Gần đây sự tăng tỷ lệ mắc mới gấp 20 lần so vói trước đó được cho là do việc ngừng tiêm chủng bệnh đậu mùa vào năm 1980; những người đã được tiêm vắc xin đậu mùa, thậm chí > 25 năm trước, đều ít nguy cơ mắc bệnh đậu khỉ. Các trường hợp mắc bệnh đậu mùa trên khỉ ở châu Phi cũng ngày càng gia tăng do con người ngày càng xâm phạm môi trường sống của các loài động vật mang vi rút.

Ở Mỹ, một vụ dịch bùng phát đã xảy ra vào năm 2003, khi các loài gặm nhấm được đưa tới từ Châu Phi như một loại thú cưng đã lây lan sang chó chăn cừu, sau đó đã lây nhiễm sang người ở vùng Trung Tây. Vụ dịch bùng phát có 35 trường hợp được xác nhận, 13 trường hợp có thể, và 22 trường hợp nghi ngờ ở 6 tiểu bang, nhưng không có tử vong.

1. Lây Bệnh

Bệnh đậu mùa khỉ có thể lây truyền từ động vật qua dịch cơ thể, bao gồm các giọt nước bọt hoặc đường hô hấp hoặc tiếp xúc với dịch tiết vết thương. Sự lây truyền từ người sang người xảy ra không hiệu quả và được cho là xảy ra chủ yếu qua các giọt đường hô hấp lớn khi tiếp xúc mặt đối mặt kéo dài. Tỷ lệ tấn công tổng thể thứ phát sau khi tiếp xúc với một nguồn nhân lực đã biết là 3%, và tỷ lệ tấn công là 50%) đã được báo cáo ở những người sống chung với người mắc bệnh đậu khỉ. Lây truyền trong bệnh viện cũng đã được ghi nhận. Hầu hết bệnh nhân là trẻ em. Ở Châu Phi, tỷ lệ tử vong dao động từ 4 đến 22%.

2. Triệu chứng

Về lâm sàng, bệnh đậu khỉ tương tự như đậu mùa; tuy nhiên, hay gặp tổn thương da xảy ra toàn thân hơn và hạch to có thể gặp trong đậu khỉ nhưng không gặp trong đậu mùa. Nhiễm trùng thứ phát có thể xảy ra ở da, phổi và xương.

Phân biệt về mặt lâm sàng giữa đậu khỉ ( bệnh đậu mùa) và thủy đậu (một loại vi rút herpes, không phải vi rút pox) đôi khi khó khăn. Chẩn đoán bệnh đậu khỉ bằng nuôi cấy, PCR, hóa mô miễn dịch, hoặc hiển vi điện tử, tùy thuộc vào sự sẵn có của xét nghiệm.

Hiện tại triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ đang được theo dõi để làm rõ. Trước tiên nguy cơ lây bệnh được xác định có thể là liên quan đến vấn đề giọt bắn ở đường hô hấp. Khi sống chung hay dùng chung đồ với người mắc bệnh đậu mùa khỉ bạn cũng sẽ có nguy cơ mắc bệnh. Tuy nhiên hiện tại những trường hợp được ghi nhận là mắc đậu mùa khỉ chủ yếu nằm ở trẻ em.

Triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ có thể nhận biết nếu bạn gặp một số biểu hiện như: Sốt cao, đau cơ, hạch bạch huyết, phát ban,…. Thông thường bệnh này có thể kéo dài 2 – 4 tuần và triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện sau khi cơ thể nhiễm virus từ 5 đến 21 ngày.

Hầu hết các ca đậu mùa khi ghi nhận đều thấy rằng biểu hiện ban đầu phần lớn là sốt, đau đầu, ớn lạnh, sưng hạch bạch huyết và kiệt sức. Với người bệnh đã khởi phát cơn sốt phần lớn người bệnh đều nổi ban kèm ngứa ngáy 1 – 3 ngày. Mặt là bộ phận đầu tiên xuất hiện và sau đó sẽ lan rộng sang các bộ phận còn lại trên cơ thể.

Ban đầu mụn có mủ nước sẽ chỉ xuất hiện lưa thưa nhưng sau đó sẽ phát tán và số nốt có thể đến hàng nghìn. Bên trong mỗi nốt mụn chứa đầy dịch được gọi là mủ. Khi điều trị tốt chúng sẽ dần đóng vảy và tiêu biến dần đến khi da trở lại trạng thái bình thường.

Pest kill 247 cung cấp dịch vụ khử trùng – sát khuẩn bệnh đậu khỉ.

3. Điều Trị

Điều trị bệnh đậu mùa khỉ là hỗ trợ. Các loại thuốc hữu ích tiềm năng bao gồm

• Thuốc kháng vi rút mới tecovirimat (gần đây đã được phê duyệt để điều trị bệnh đậu mùa)
• Thuốc kháng vi rút cidofovir
• Các thuốc nghiên cứu brincidofovir (CMX001)

Tất cả các loại thuốc này đều có hoạt tính chống lại vi rút đậu khỉ trên in vitro và trong các mô hình thử nghiệm. Tuy nhiên, không có loại thuốc nào đã được nghiên cứu hoặc sử dụng trong các vùng dịch lưu hành để điều trị bệnh đậu khỉ.

4. Nguy cơ triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ là báo hiệu dịch bệnh nguy hiểm ?

Tính đến nay, các bác sĩ ở trong và ngoài khu vực đang nghiên cứu về triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ vẫn chưa hoàn toàn nắm rõ mức độ lây lan và sự nguy hiểm thực sự của căn bệnh này. Tuy nhiên các chính sách y tế sau khi phát hiện vẫn đang tiếp tục đẩy mạnh không ngừng để có thể phòng ngừa và ngăn chặn nguy cơ mắc bệnh cho những người khỏe mạnh.

Theo thông báo từ tổ chức y tế, chưa có giải pháp đặc trị nào dành cho bệnh đậu mùa khỉ. Cũng như chúng ta gặp không ít khó khăn khi tiến hành nghiên cứu về tốc độ lây lan hay biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Hơn thế con đường lây lan nguy hiểm được nghi ngờ là đường tình dục chứ không phải hệ hô hấp. Điều này đáng lo ngại vì nó ảnh hưởng với các cặp đôi đồng tính nhiều hơn.

Về vắc xin phòng ngừa các bác sĩ vấn trong quá trình nghiên cứu điều chế. Tuy nhiên bệnh còn khá mới chưa hoàn toàn có đủ dữ liệu thông tin nên chưa thể cho ra sản phẩm đảm bảo chính xác. Các vắc xin sẽ tiếp tục được phân tích thêm và thí nghiệm để có nhiều dữ liệu phản ứng. Khi vắc xin đảm bảo công hiệu lẫn an toàn bác sĩ sẽ tiến hành sử dụng cho con người.